اغلب شنوایی را مهم ترین حس انسان در نظر می گیرند. ما به وسیله ی حس شنوایی با دریافت صدا و تفسیر گفتار با دیگران ارتباط برقرار می کنیم. این در حالی است که وجود اختلال در سیستم شنوایی، می تواند وجوه مختلف زندگی فرد اعم از زندگی اجتماعی، اقتصادی و یا عاطفی را تحت تاثیر قرار دهد و حتی فرد را به ورطه گوشه گیری و انزوا یکشاند.
شما تنها نیستید!
خوب است بدانیم که حدود هشتصد میلیون نفر در سراسر دنیا به درجاتی از کم شنوایی مبتلا هستند و حدود نیمی از این افراد نسبت به کم شنوایی خود آگاهی ندارند. در حقیقت بسیاری از افراد مبتلا به کم شنوایی مشکل خویش را بدون درمان مناسب رها می کنند و در نتیجه کیفیت زندگی آنها آسیب جدی می بیند. برای بسیاری از این افراد، سمعک مهمترین و بهترین گزینه ی درمانی می باشد. درمان کم شنوایی سبب بازیابی اعتماد به نفس، احساس امنیت، استقلال و بهبود کیفیت زندگی می شود.
با انواع کم شنوایی آشنا شوید : انواع کم شنوایی
علائم کم شنوایی
در صورتی که پاسخ شما به هر یک از پرسش های زیر ”بله“ است، بایستی برای ارزیابی شنوایی به یک شنوایی شناس مراجعه فرمایید.
- آیا اغلب از ديگران درخواست تكرار گفته هایشان را داريد ؟
- آیا به اعتقاد دیگران مشکل کم شنوایی دارید؟
- آیا هنگام صحبت کردن با تلفن مشکل شنیدن دارید؟
- آیا صدای تلویزیون یا رادیو را بلندتر از حد معمول می کنید؟
- آیا صدای دیگران را می شنوید ولی قادر به تشخیص گفتار آنها نیستید؟
- آیا در گوش خود صدای زنگ یا وزوز احساس می کنید؟
شایع ترین دلایل ایجاد کم شنوایی چیست؟
- سر و صدای بیش از حد
قرار گرفتن در معرض صدای بلند ماشین آلات در محل کار یا در کنسرت موسیقی، باشگاه ها، رویدادهای ورزشی، موتور سیکلت و غیره در درازمدت یا حتی در یک لحظه می تواند باعث صدمه وآسیب رسیدن به شنوایی و سلول های مویی گوش داخلی بشود و اغلب موجب کاهش شنوایی دائمی و وزوز گوش (زنگ در گوش) می شود و می تواند یک خطر جدی برای شنوایی شما باشد.
- عفونت گوش (عفونت گوش میانی)
"التهاب گوش میانی" و عفونت گوش میانی شایع ترین علت افت شنوایی در کودکان است و گاهی اوقات بر بزرگسالان نیز تاثیر می گذارد. عفونت می تواند باعث آسیب شدید گوش و شنوایی شود. مراجعه فوری به پزشک متخصص بهترین اقدام است. آسیب عفونت گوش می تواند باعث کم شنوایی مزمن یا دائمی شود.
- پیری (presbycusis)
با بالا رفتن سن از دست دادن شنوایی به طور مداوم در اکثر افراد رخ میدهد ، تقریبا 30 تا35٪ از بزرگسالان بین 65 تا 75 ساله دارای افت شنوایی هستند و تخمین زده می شود که 40 تا 50% افراد 75 ساله و بالاتر از آن تقریباٌ ناشنوا هستند.
- آسیب به سر و گوش
ضربه به سر ممکن است موقعیت استخوانچه های گوش میانی را تغییر دهد و باعث شود صدا به گوش داخلی ارسال نشود. گاهی یک ضربه شدید به سر ممکن است باعث آسیب به عصب های حساس در گوش داخلی یا مغز بشود .
- نقایص ژنتیکی یا مشکلات زایمان
از دست دادن شنوایی یکی از شایع ترین مشکلات زایمان (حدود 3-4 در هر 1000 نوزاد) است. از دست دادن شنوایی در هنگام تولد، افت شنوایی مادرزادی نامیده می شود. حدود 90 درصد از نوزادانی که دارای مشکلات افت شنوایی مادرزادی هستند از والدین شنوا متولد می شوند. حدود 25 ژن در خصوص نقص شنوایی شناخته شده اند. گمان می رود عوامل ژنتیکی در حدود 50٪ در از دست دادن شنوایی مادرزادی نقش داشته باشند. بیماری هایی که می توانند باعث کاهش شنوایی مادرزادی شوند عبارتند از عفونت های حاملگی مانند سرخچه، سیتومگالوویروس، توکسوپلاسموز، تبخال یا سیفلیس. به علاوه، نوزادان در زایمان زودرس در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
- واکنش های اتوتوکسیک به مواد داروها یا درمان های سرطان (به عنوان مثال، آنتی بیوتیک ها، شیمی درمانی، اشعه)
بعضی از داروها و مواد مخدر صنعتی می توانند به گوش آسیب برسانند و باعث کاهش شنوایی، وزوز گوش (زنگ در گوش) یا اختلالات تعادلی بشوند. این داروها اتوتوکسیک هستند. بیش از 200 داروی شناخته شده اتوتوکسیک در بازار وجود دارد و شامل داروهایی است که برای درمان عفونت ها ، سرطان و بیماری های قلبی استفاده می شود. بعضی مواقع مشکلات و نارسایی های ناشی از این داروها ممکن است باعث آسیب دائمی در شنوایی بشوند .
دیگر عوامل ایجاد کم شنوایی شامل :
- آلرژی
- عملکرد ضعیف لوله ی استاش Eustachian
- تومورهای خوش خیم
- جسم خارجی در گوش
- عوارض سرماخوردگی
- مشکلات مادرزادی کانال گوش یا شکستگی کانال گوش در هنگام تولد
- شکستگی جمجمه
- ویروس
- بیماری منیر Meniere
چگونه می شنویم؟
شنیدن بستگی به یک سری رویدادهایی دارد که امواج صوتی را در هوا به سیگنال های الکتریکی تغییر می دهند. عصب شنوایی شما این سیگنال ها را طی مجموعه ای از مراحل پیچیده به مغز شما منتقل می کند .امواج صوتی وارد گوش بیرونی شده و از یک کانال باریک به نام کانال گوش عبور می کنند که منجر به لرزش پرده گوش می شود. لرزش پرده گوش از امواج صوتی ورودی ، ارتعاشی تولید می کند و این ارتعاشات را به سه استخوان کوچک در گوش میانی می فرستد. این استخوان ها شامل (malleus, incus, and stapes ) میباشند . استخوانهای گوش میانی، ارتعاشات صدا را از هوا به ارتعاشات مایع در حلزونی گوش داخلی می رساند . یک پارتیشن الاستیک از ابتدا تا انتهای حلزونی گوش است و آن را به دو قسمت بالایی و پایینی تقسیم می کند. این پارتیشن غشاء basilar نامیده میشود و ساختار کلیدی شنوایی را تشکیل میدهد . ارتعاش باعث میشود مایع داخل حلزونی به شکل موجی حرکت کند ، و موج حرکتی در امتداد غشاء basilar تشکیل میشود. سلولهای حسی در سلولهای مویی که در بالای غشاء اساسی قرار دارند ، موج را می چرخانند . همانطور که سلول های موی به سمت بالا و پایین حرکت می کنند ، برآمدگی های میکروسکوپی مو مانند که به عنوان stereocilia شناخته می شوند ، و در بالای سلول مو قرار دارند در برابر یک ساختار بیش از حد محکم قرار می گیرند و خم می شوند. خم شدن کانال های منفذی که در انتهای استریوئیلیا قرار دارند، باعث باز شدن آنها می شود. وقتی این اتفاق می افتد، مواد شیمیایی به سلول ها می آیند و یک سیگنال الکتریکی ایجاد می کنند . عصب شنوایی این سیگنال الکتریکی را به مغز انتقال می دهد که آن را به صدایی تبدیل می کند که ما تشخیص می دهیم و درک می کنیم .
عوامل کم شنوایی در میانسالی راه های جلوگیری از آن
افت شنوایی مرتبط با سن (presbycusis) از دست دادن شنوایی است که به تدریج در بسیاری از ما در سنین بالا شروع به رشد می کند و از رایج ترین مشکلاتی است که بر زندگی بزرگسالان و سالمندان تأثیر می گذارد . مشکلات شنوایی در سالمندان مجموعه ای از نشانه ها دارد مثل دشواری درک و فهمیدن صحبتهای دیگران ، نشنیدن صدای تلفن یا زنگ درب و زنگ هشدار سیگنال دود و....از دست دادن شنوایی می تواند لذت صحبت کردن با خانواده و دوستان را از بین برده و باعث ایجاد احساس انزوا شود. کم شنوایی در سالمندان اغلب در هر دو گوش رخ می دهد و به طور مساوی آنها را تحت تاثیر قرار می دهد .علل بسیاری برای اختلالات کم شنوایی سالمندان وجود دارد. اغلب اوقات ، از تاپیر سن بر تغییرات گوش داخلی به وجود می آید، اما همچنین می تواند از تغییرات در گوش میانی یا تغییرات پیچیده در طول مسیر عصبی از گوش به مغز ناشی شود. برخی از شرایط پزشکی و دارو نیز ممکن است در کم شنوایی سالمندان نقش داشته باشند . برای درک بهتر عوامل کم شنوایی سالمندان لازم است بدانید ما چگونه میشنویم ؟ چرا ما در سنین بالا کم شنوا میشویم یا شنوایی مان را از دست می دهیم ؟ آیا می توان از کم شنوایی سالمندان جلوگیری کرد ؟ اگر مشکلی در شنیدن دارید باید چه کار کنید؟ چه درمان ها و دستگاه هایی می تواند به سالمندان کمک کند؟ و چگونه بهترین سمعک برای سالمندان را انتخاب کنیم ؟
چرا ما در سنین بالا کم شنوا می شنویم یا شنوایی مان را از دست می دهیم ؟
بسیاری از عوامل می توانند به کم شنوائی در سالمندان منجر شود . عوامل کم شنوایی سالمندان با کم شنوایی که به دلایل دیگر مانند دراز مدت در معرض صدای بلند بودن ایجاد شده فرق دارد . از دست دادن شنوایی ناشی از سر و صدای بیش از حد بلند می تواند به سلول های حسی مو در گوش شما که به شما امکان شنیدن میدهد آسیب برساند . هنگامی که این سلولهای مو آسیب دیده اند، رشد نمی کنند و توانایی شما برای شنیدن کاهش می یابد. اما شرایط در افراد مسن فرق دارد ، فشار خون بالا یا دیابت ، می تواند موجب کم شنوایی در سالمندان شود . داروهایی که برای سلولهای حساس در گوش سمی است (برای مثال بعضی از داروهای شیمی درمانی) نیز می تواند باعث کم شنوایی در آنها شود. به ندرت، از دست دادن شنوایی سالمندان می تواند ناشی از ناهنجاری های گوش خارجی یا گوش میانی باشد. چنین ناهنجاری ها ممکن است شامل کاهش عملکرد غشای تمپان (پرده گوش) یا کاهش عملکرد سه استخوان کوچک در گوش میانی باشد که موج های صوتی را از غشای تمپان به گوش داخلی وارد می کنند
آیا می توان از کم شنوایی سالمندان جلوگیری کرد ؟
در حال حاضر ، دانشمندان هنوزنمی دانند چگونه از کم شنوایی سالمندان جلوگیری کنند. با این حال، شما برای جلوگیری از بروز زود هنگام این مشکل می توانید گوش های خود را از شنیدن سر و صداهای بیش از حد بلند مانند شنیدن موسیقی با صدای بلند ، صدای وسایل نقلیه ، ماشین چمن زنی و.... برای مدت طولانی محافظت کنید .
اگر مشکلی در شنیدن دارید باید چه کار کنید؟
مشکلات شنوایی می تواند جدی باشد. اگر فکر میکنید مشکلی در شنوایی دارید مهمترین چیزی که می توانید انجام دهید این است که از یک پزشک مشاوره بگیرید. چند نوع پزشک متخصص وجود دارد که می توانند به شما کمک کنند. ممکن است بخواهید از پزشک عمومی ، متخصص گوش و حلق و بینی، یا یک متخصص شنوایی شروع کنید. متخصص گوش و حلق و بینی پزشکی است که متخصص تشخیص و درمان بیماریهای مربوط به گوش، بینی، گلو و گردن است. پزشک متخصص گوش و حلق و بینی که گاهی اوقات ENT نامیده می شود، سعی خواهد کرد تا متوجه شود که چرا در شنیدن مشکل دارید و گزینه های درمانی لازم را به شما ارائه می دهد یا ممکن است شما را به یک متخصص شنوایی ارجاع دهد . متخصص شنوائی دارای تخصص در شناسایی و اندازه گیری نوع و میزان افت شنوایی است و مجاز به انجام و ارزیابی آزمون های شنوایی اولیه، ارائه مشاوره و تطبیق و تست سمعک است.
درمان کم شنوایی سالمندان
درمان شما به شدت کم شنوایی شما بستگی دارد، بنابراین برخی از درمانها برای شما بهتر از دیگران کار خواهد کرد. انواع دستگاه ها و ابزارهایی وجود دارد که به شما در بهتر شنیدن کمک می کند که رایج ترین آنها سمعک است . سمعک ها ابزار الکترونیکی هستند که در گوش یا پشت گوش قرار می گیرند. نوع دیگر از وسایل کمک شنیداری، ایمپلنت های کاشت حلزون Cochlear (COKE-LEE-UR) است که دستگاه های الکترونیکی کوچک هستند که از طریق جراحی در گوش داخلی قرار می گیرند و مناسب افرادی است که عمیقا ناشنوا هستند. اگر ضایعات شنوایی شدید باشد، ممکن است پزشک یک کاشت حلزونی را در یک یا هر دو گوش توصیه کند. نوع دیگر سیستم شنوایی پروتز استخوان است که از کانال گوش و گوش میانی عبور می کند و برای استفاده از توان طبیعی بدن برای انتقال صدا از طریق استخوان طراحی شده است . پردازشگر صدا ، صدای بلند را می گیرد، آن را به ارتعاش تبدیل می کند، و سپس ارتعاش را از طریق استخوان جمجمه شما به گوش داخلی شما می فرستد. لب خوانی یک گزینه دیگربرای کمک به سالمندان کم شنوا است که در حال گفتار درمانی هستند.
درمان کم شنوایی با سمعک
همانطور که گفته شد رایج ترین وسیله کمک شنیداری سمعک است. ولی بهترین سمعک برای سالمندان کدام است ؟ در گذشته سمعک ها بزرگ و بسیار واضح بود اما امروزه بهترین سمعک برای سالمندان بسیار کاربر پسندتر و غیر قابل دیدتر است . مدل هایی مانند پشت گوشی و یا حتی مدل هایی که در کانال گوش قرار می گیرند. بهترین سمعک برای سالمندان بستگی به آنچه در شنوایی به دنبال آن هستند دارد. واقعا هیچ راه حل " یک اندازه برای همه " وجود ندارد. اگر سالمند نیاز به تقویت بیشتر در شنوایی دارد، ممکن است بخواهد یک سمعک پشت گوشی را در نظر بگیرد. اگر نگران ظاهر باشد و کم شنوایی کمتری داشته باشد ، ممکن است بخواهد یک مینی پشت گوشی یا کمکی که به طور کامل در کانال گوش قرار دارد را در نظر بگیرد. از آنجا که سمعک ها در اندازه ، قیمت، قرار دادن در گوش و دیگر ویژگی های خاص متفاوت هستند، تصمیم گیری برای انتخاب بهترین سمعک برای سالمندان مهم است. هر مدل سمعک مزایا و معایب مشخصی دارد. به عنوان مثال، سمعک های کوچکتر برای استفاده آسان هستند ، ولی ممکن است از قابلیت های پیشرفته تر مانند میکروفون جهت کنترل صدا استفاده نکنند . علاوه بر این ، سمعک با باتری کوچک می توانند برای افراد سالمند که با مهارت های حرکتی مشکل دارند مناسب نباشد . در نهایت، بهترین سمعک برای سالمندان به عوامل منحصر به فرد ، مانند شدت کم شنوایی و شیوه زندگی بستگی دارد. متخصص شنوایی با آنها کار خواهد کرد تا بهترین سمعک را برای نیازهایشان انتخاب کنند.
راهنمای انتخاب سمعک مناسب / راهنمای خرید سمعک / لیست قیمت انواع سمعک