تست شنوایی‌ سنجی چیست و چگونه انجام می شود؟

مشکلات شنوایی با بالاتر رفتن سن ایجاد می‌شوند؛ ولی می‌توانند روی هرکسی تاثیر بگذارند. تقریبا 25 درصد از افراد بالای 50 سال با مشکلات شنوایی و از دست دادن این قابلیت دست و پنجه نرم‌ می‌کنند و 50 درصد افراد بالای 80 سال از این موضوع رنج می‌برند. 

یکی از راه‌های تشخیص این مشکل استفاده از تست شنوایی سنجی و یا همان تست ادیومتری است. راه‌های مختلفی برای تست سلامت گوش وجود دارد. تست‌هایی مانند تست OAE و یا تست PTA که اگر تا پایان این مقاله با ما همراه باشید با تمام آن‌ها آشنا شده و متوجه نحوه کار و فرآیندشان نیز خواهید شد.

تست شنوایی‌ سنجی چیست؟

تست شنوایی‌ سنجی یک سری آزمون‌هایی است که عملکرد گوش‌های شما را مورد بررسی قرار می‌دهند. این آزمون‌ها هم شدت و تُن صدای دریافتی توسط شما را تست کرده و مشکلات تعادلی و دیگر مشکلات مربوط به گوش داخلی‌تان را شناسایی می‌کنند. تشخیص و درمان این موضوعات بر عهده متخصص شنوایی‌ سنجی است. واحد اندازه‌گیری شدت صدا دسیبل است و گوش انسان قادر است گستره بین 20 تا 180 دسیبل را بشنود. واحد اندازه‌گیری تون صدا نیز هرتز است و گوش انسان بین 20 تا 20000 هرتز را تشخیص می‌دهد. حال سوال اینجاست که با توجه به این اعداد تست شنوایی‌سنجی یا تست ادیومتری چگونه انجام می‌شود؟

تست شنوایی‌ سنجی یا تست ادیومتری چگونه انجام می‌شود؟

چند روش و تست برای انجام ادیومتری وجود دارد که یکی از آن‌ها با نام PTAا ز معروف‌ترین روش‌ها برای سنجش شنوایی افراد است. در این روش یک متخصص شنوایی‌سنجی یا دستیارش پشت یک دستگاه ادیومتری می‌نشینند و شما در آن طرف اتاق از طریق هدفون صداهای بسیار آرامی که در هدفون پخش می‌کنند را می‌شنوید و طبق راهنمایی پزشک بعد از شنیدن هر صدای بوق دست خود را بالا می‌آورید. این تست برای بررسی صداهای با فرکانس بسیار پایین است.

برخی تست‌های گفتاری نیز وجود دارند که پزشک متخصص کلماتی را درون هدفون پخش می‌کند و شما باید آن را تشخیص دهید. 

تست‌های بسیاری وجود دارند؛ اما وقتی بحث به سلامت کودکان و نوزادان می‌رسد اهمیت همه‌چیز چند برابر می‌شود، پس ما در اینجا قصد داریم که چند تا از تست‌هایی که اغلب برای نوزادان استفاده می‌شوند را به طور تخصصی‌تر مورد بررسی قرار دهیم. 

انواع تست شنوایی سنجی

تست شنوایی‌ سنجی ABR

تست شنوایی‌ سنجی پاسخ ساقه مغز(Auditory Brainstem Respons یا به اختصار ABR) یک تست امن و بدون درد است که بیبند اعصاب شنوایی و مغز چگونه به صداها واکنش نشان می‌دهند. این موضوع به متخصصان در این زمینه این امکان را می‌دهد که با توجه به اطلاعات به دست آمده وضعیت مشکلات شنوایی را رصد کنند. چه زمانی باید از این تست استفاده کرد؟ اصولا وقتی کودک و نوزاد در تست‌های اولیه شنوایی رد می‌شود و یا سنش به حدی کم است که امکان استفاده از تست‌های معمول برای او وجود ندارد، از تست شنوایی سنجی ABR استفاده می‌شود. 

در ABR متخصص شنوایی‌ سنجی ایرفون‌های کوچکی را روی گوش نوزاد قرار می‌دهد و همزمان الکترود‌های نرمی روی پیشونی او گذاشته می‌شود. صداهای کوچک و کلیک‌های کوتاه از طریق ایرفون وارد گوش می‌شوند و الکترودها که حکم سنسور را دارند می‌بینند که مغز و اعصاب شنوایی به این صداها چگونه پاسخ می‌دهند. این تست بین یک تا دو ساعت طول می‌کشد و چند هفته بعد از آن نتایج تفصیلی و کامل توسط پزشک به شما ارائه داده می‌شود. ABR کاملا امن است و هیچ درد، آسیب و یا عوارض جانبی برای کودک دلبند شما ندارد.

تست اتوآکوستیک - OAE

این تست otoacoustic emission و یا به اختصار  OAE نام دارد. هدف اصلی از انجام این تست آزمایش کردن و بررسی وضعیت حلزونی گوش است. در این تست توسط دستگاه مخصوص که روی گوش نوزاد قرار می‌گیرد صداهای بسیار ضعیفی که توسط گوش داخلی تولید می‌شود، ضبط شده و مورد آزمایش قرار می‌گیرند. نتایج این تست نشان می‌دهد که آیا گوش نوزاد عملکرد خوبی دارد یا خیر. OAE هیچ نیازی به دریافت نشانه از بیمار ندارد و کار کاملا توسط دیتاها و صداهای به دست آمده انجام شده و حتی اگر نوزاد و کودک در خواب باشند نیز این کار پیش خواهد رفت.

تست OAE برای افراد معلولی که قابلیت واکنش نشان دادن به صداهای تولید شده در دیگر تست‌ها را ندارند نیز بسیار مناسب است. اساس و پایه این تست این است که یک حلزونی سالم و نرمال نه تنها صداها را دریافت می‌کند؛ بلکه صداهایی با شدت و فرکانس فوق‌العاده کم نیز تولید می‌کند و این موضوع باعث می‌شود که دستگاه ادیومتری به کار گرفته شده روی گوش این صدا را ضبط کرده و با توجه به آن در مورد مشکلات شنوایی بیمار تصمیم گرفته شود.

تست کورتیکال شنوایی 

تست کورتیکال شنوایی (cortical auditory evoked potential  یا به اختصار CAEP) یکی از جدید و مدرن‌ترین راه‌های تشخیص مشکلات شنوایی است. تاکنون اکثر تست‌هایی که خدمت شما معرفی کردیم بیشینه‌ای بین 50 تا 100 سال دارند؛ ولی عمر این تست تقریبا 20 سال است. به طور ساده این تست بخش شنوایی مغز برای اطلاعات مربوط به شنوایی مطالعه می‌کند. مهم‌ترین ویژگی این تست این است که می‌توان آن را در حالی که نوزاد شما سمعک روی گوش خود دارد انجام داد. پتانسیل‌های برانگیخته سیگنال‌های الکتریکی بسیار کوچکی هستند که توسط بخش شنوایی مغز تولید می‌شوند. پاسخ‌های مغز ضبط می‌شوند. امکان ثبت این واکنش‌های از طریق سطح سر وجود دارد. یکی سری صداها مثل m ،g و t توسط یک اسپیکر در رنج‌های مختلف صدا تولید می‌شوند و واکنش‌های برانگیخته مغز توسط الکترودهای روی سطح سر ضبط شده و توسط کامپیوتر آنالیز می‌شوند.

چرا از این تست استفاده می‌شود؟ در ابتدا که مهم‌ترین دلیل استفاده از این تست این است که تست گرفتن از یک نوزاد کار بسیار سختی است؛ ولی CAEP درد و سختی ندارد و از همه مهم‌تر اینکه این تست با سمعک نیز قابل انجام است و می‌توان با استفاده از آن می‌توان تعیین کرد که سمعک استفاده شده مناسب است یا نیاز به تغییر آن وجود دارد. در CAEP سه عدد سنسور با استفاده از چسب جراحی و یا ژل و چسب به سطح سر کودکتان وصل می‌شود. این سنسورها باعث ناراحتی نوزاد نمی‌شوند و فقط ممکن است کمی پوست سرش را قرمز کنند که بعد 24 ساعت از بین می‌رود. این تست هیچ خطری ندارد و اگر نوزاد سن خیلی کمی داشته باشد بسیار شبیه به همان ABR است.

انجام این تست بین 1.5 تا 2 ساعت طول می‌کشد و فقط باید صبر کنید که سنسورها سرجایشان ثابت شوند، بعد از آن جریان الکتریسیته واردشان شده و پاسخ‌های بخش مرکزی مغز ضبط می‌شوند. جواب همان موقع قابل ارائه است ولی شاید به کمی مقایسه برای جواب واضح‌تر نیاز باشد. 

کاربردهای تست شنوایی گوش

بی‌شک تست شنوایی گوش کمک می‌کند در بسیاری از مواقع پیش از بروز اختلالات جبران‌ناپذیر بتوانید به‌سادگی جلوی آنها را بگیرید تا فرد دچار ناشنوایی یا کم‌شنوایی شدید نشود.

تست‌ آنلاین شنوایی ‌سنجی

شاید از آن دسته از افرادی باشید که وقت رفتن به مطب و کلینیک برای چک کردن وضعیت شنوایی خود را ندارید و درست مانند اکثر کارهای افراد در دنیای مدرن به دنبال جایگزین آنلاین این پروسه‌های طولانی تست و گرفتن نتایج باشید. خوب ما در اینجا چند تا از این تست‌های شنوایی‌سنجی آنلاین را به شما معرفی کرده و طریقه کار با آن‌ها را نیز به شما خواهیم آموخت.

تست شنوایی ‌سنجی آنلاین Global.widex

این وبسایت توسط متخصصان در حوزه شنوایی‌سنجی راه‌اندازی شده است تا کمی به شما در فهم مشکلات شنواییتان کمک کند و حداقل بگوید که بهتر است به یک متخصص در این زمینه مراجعه کنید یا خیر. نکته مهم در مورد هر تست آنلاینی نیز همین است، این تست‌ها نمی‌توانند به طور کامل مشکلات شنوایی شما را تشخیص دهند و برای درمان کامل حتما باید به یک متخصص به صورت حضوری مراجعه فرمایید و در آنجا تست‌های مخصوص از شما گرفته شود و درمان مورد نیازتان را دریافت کنید.

خوب برویم به سراغ تست! Global.widex یک سرویس آنلاین است که فقط 5 دقیقه وقت شما را می‌گیرد که یک تست شنوایی‌سنجی را از شما بگیرد. در این وبسایت بخش‌های مختلف شنیدن با سناریوهای مختلف مورد آزمایش قرار می‌گیرد و جواب در اختیار شماست. بسیار بسیار مهم است که تست را در محیطی خلوت و بدون کوچکترین سروصدایی انجام بدهید و اگر امکانش را دارید از یک هدفون بسیار قوی و با کیفیت استفاده کنید.

در صفحه اول این وبسایت یک سری توضیحات، اغلب همان چیزهایی که من خدمتتان عرض کردم، و دکمه استارت را مشاهده می‌فرمایید. بعد از زدن روی دکمه استارت آموزش تست برای شما به نمایش در خواهد آمد. این تست بسیار ساده است و در بخش آموزش گفته است که جواب بله یا خیر را یا با استفاده از موس و تاچ‌پد و یا با استفاده کلید‌های جهت روی کیبرد بدهید. 

با زدن روی دکمه Next، سوالات برای شما به نمایش در خواهد آمد. در مرحله اول این تست 5 سوال ساده در مورد خودتان و تجربه‌هایتان در حوزه شنوایی می‌پرسد. برای مثال اینکه وقتی تلویزیون می‌بینید صدایش را به راحتی می‌شنوید یا خیر. بعد از پاسخ به این 5 سوال از شما تنظیمات مربوط به صدا انجام می‌شود. نوع خروجی صدا را انتخاب کرده و میزان صدا را تنظیم می‌کنید. در یک تست شنوایی‌سنجی آنلاین این‌گونه تنظیمات باید با دقت توسط خودتان انجام شود؛ زیرا هیچ متخصصی در مورد آن تصمیم نمی‌گیرد.

در مرحله سوم به شما آموزش می‌دهد که اعدادی در اسپیکر یا هدفون شما خوانده می‌شوند و شما باید این اعداد را توسط کیبرد خودتان یا کیبرد مجازی سایت تایپ کنید. چند سری سه تایی از اعداد توسط گوینده خوانده می‌شود و بعد از تقریبا 30 ثانیه تست تمام می‌شود! مرحله بعدی این تست نیز بلافاصله پس از آموزش آغاز خواهد شد تا توانایی شما در شنیدن صداهای فرکانس بالا را بسنجد. در آخر نیز نتایج برای شما به نمایش در می‌آیند که همانطور که در تصویر می‌بینید به من توصیه کرده است که سریعا به یک متخصص نزدیکم مراجعه کنم که به دلیل این است که اعداد را نشنیده وارد کردم و سوالات را نخوانده جواب دادم تا بتوانم عکس‌های لازم برای مقاله را برای شما عزیزان تهیه کنم!

تست شنوایی ‌سنجی آنلاین phonak

این تست یک ابزار رایگان است که در اختیار شما قرار گرفته است تا مشکلات شنوایی خود را راحت‌تر تشخیص دهید. در صفحه اول این وبسایت نیز اهمیت مراجعه به متخصص شرح داده شده است و از شما جنسیت و سنتان را پرسیده است.

بعد از چند بار زدن دکمه نکست و تنظیم کردن صدا تست آغاز می‌شود. در سه مرحله صدای بوق‌مانندی پخش می‌شود و از شما می‌خواهد یک قدم بالاتر از نشنیدن کامل صدا را تنظیم کنید. یعنی اگر صدا را می‌شنوید آنقدر ولوم را پایین بیاورید تا دیگر صدایی نباشد و بعد فقط یکم ولوم را بالا ببرید و اگر هیچ صدایی نمی‌شنوید ولوم را کمی بالا ببرید تا وقتی که صدا برای شما آشکار شود. بعد از سه مرحله تست صداهای فرکانس پایین، صداها با فرکانس متوسط و فرکانس بالا سوالات آغاز می‌شود. سوالات خیلی عادی روتین شامل اینکه هنگام صحبت کردن با دیگران امکان دارد که نفهمید چه می‌گویند و از این قبیل موضوعات که بین افراد کم شنوا معمول است. 

پاسخ تست phonak نیز مانند global.widex مختصر و کوتاه است؛ ولی کمی در مورد نحوه کارش و چرایی پرسیدن سوالات و آزمون تون صدا توضیح می‌دهد.

تست شنوایی ‌سنجی آنلاین Resound

معمولا روند کار اکثر وبسایت‌های تست شنوایی‌سنجی آنلاین یکسان است؛ یعنی در صفحه اول توضیحات در مورد تست و اینکه قرار نیست این تست آنلاین شنوایی گوش جای دیدن یک ادیولوژیست را بگیرد و کمی در مورد روند کار تست و مدت زمانی که طول می‌کشد نتایج را به شما بدهد، صحبت می‌کند. بعد از این خواندن این موضوعات به بحث سن و جنسیت می‌رسیم. مرحله بعدی در resound این است که ولوم دیوایس خود را تنظیم کنید و اعلام کنید که از اسپیکر یا هدفون استفاده می‌کنید. 

در resound متوجه چند تفاوت کوچک می‌شوید. برای مثال درست مثل widex یک سری اعداد برای شما به نمایش در می‌آید و شما باید آن‌ها را شنیده و وارد کنید؛ ولی علاوه بر آن نام چند اشیا نیز پشت سر هم خوانده شده و از شما می‌خواند روی شکل این اشیا کلیک کنید. برعکس دیگر تست‌ها در resound  نیاز به پاسخگویی به سوالات وجود ندارد و بعد از انجام تست تون صدا نتایج برای شما به نمایش در می‌آید.

خوب همانطور که بارها در توضیحات این تست‌ها گفته شد و احتمالا در وبسایت‌هایشان نیز خواندید، این تست‌ها جای مراجعه به یک متخصص شنوایی‌سنجی برای گرفتن تست دقیق شنوایی را نمی‌گیرند. استفاده از این تست‌ها گاهی اوقات وقتی خیلی راجع به خودتان و توانایی‌های گوشتان شک دارید، مفید هستند؛ ولی چه زمانی نیاز است که به یک پزشک مراجعه کنیم؟ در ادامه با ما همراه باشید.

هرچند وقت یکبار باید تست‌های شنوایی را انجام داد؟

به طور کلی هنگاهی که کوچکترین اختلالی باعث شد زندگی‌تان به‌خاطر نشنیدن بعضی چیزها بهم بریزد سریعا به ادیولوژیست مراجعه کنید و تست سالم بودن گوش را انجام دهید. ولی تحقیقات و نظر متخصصان در این زمینه برای مراجعه به متخصص با توجه به محدوده سنی‌ که توش قرار دارید متفاوت است. 

قطعا هنگامی که نوزاد تازه به دنیا می‌آید و یا 6 ماه اول زندگی‌اش نیاز است که یک الی دو بار سالم بودن گوش‌هایش تست شود؛ ولی وقتی بزرگتر شد و از سلامت او مطمئن بودید دیگر نیازی به انجام تست تا 18 سالگی احساس نمی‌شود. از 18 تا 45 سالگی نیاز است که هر 5 سال یکبار تست سالم بودن گوش را انجام بدهیم. در سنین بالاتر موضوع چک کردن توانایی‌های شنوایی کاملا عادی است؛ اما در 18 سالگی و اوج جوانی و نشاط چرا باید اینکار را انجام بدهیم؟ 18 سالگی ابتدای ورود ما به دنیای بزرگ‌ترهاست و از این سن به بعد مسئولیت‌های ما سنگین‌تر می‌شود و نیاز است که با دقت بیشتری به انجام کارهایمان بپردازیم و مسوولیت پذیر باشیم. حال به لطف تکنولوژی و دنیای امروز، صداهای بلند و غیراستاندارد هر روزه به گوش ما می‌خورد و نسلی هستیم که از هندزفری و دستگاه‌های پخش موسیقیمان نیز جدا نمی‌شویم و این موضوعات باعث شده است که گوش‌هایمان در معرض خطر جدی باشند.

متخصصان عقیده دارند که در سنین 45 تا 60 سالگی هر 3 سال یکبار و در سالهای بالاتر از 60 سالگی نیز هر دوسال یکبار باید به انجام اینگونه تست‌ها اقدام کنید. نکته مهم در مورد چک کردن سلامت گوشتان این است که نیازی نیست که حتما متوجه مشکلی در شنیدن اصوات توسط گوشتان شوید که به ادیولوژیست مراجعه کنید و تست ادیومتری انجام بدهید. درست مثل چکاپ 6 ماه دندان‌هایتان بدون اینکه حتی دندانتان درد بکند، بدون اینکه گوشتان مشکل شنوایی داشته باشد نیاز است که هرچند وقت یکبار به طور کامل چک شود.

حرف آخر

نکته مهم بعدی این است که این تبدیل به یک باور عمومی شده است که کم‌شنوایی یکی از اثرات بالا رفتن سن است که اینطور نیست! افراد در هر سنی هنگاهی که متوجه مشکلی در شنیدن صداهای اطرفشان شدند باید به متخصص مراجعه کنند و نگذارند این باور عمومی و اشتباه به سلامتشان در سنین بالاتر آسیب بزند.  حتما مراقب گوش‌های خودتان باشید؛ زیرا یکی از زیباترین نعمات الهی نعمت شنیدن صدا و گوش است، پس برای مراقبت از این نعمت الهی هم که شده باید مراقب سلامتی خود باشیم و هرچند سال یکبار به متخصص مراجعه کنیم.