بدشکلی گوش خارجی؛ علل و درمان

علت ایجاد بدشکلی های گوش

بدشکلی های گوش ممکن است پس از سانحه به وجود آید و یا مادرزادی باشد. ناهنجاری های مادرزادی گوش شامل طیف گسترده ای از اختلالات، از گوش های کوچک و ناقص تا فقدان کامل گوش خارجی است. بدشکلی و ناهنجاری های مادرزادی در گوش خارجی می تواند اندازه، شکل و مکان آن را متاثر کند. در این گونه از موارد، روش های جراحی برای درمان مورد استفاده قرار می گیرند. معمولا در کودکانی که با ناهنجاری های مادرزادی گوش خارجی متولد می شوند و کم شنوایی انتقالی دارند از سمعک استخوانی برای جبران کم شنوایی استفاده می شود.

در ادامه آترزی گوش، میکروتیا (گوش کوچک)، سیستم BAHA و سمعک های استخوانی معرفی می شوند.

میکروتیا چیست؟

در ابتدا، تفاوت میان آترزی و میکروتیای گوش توضیح داده می شود. میکروتیا به طیفی از بدشکلی های گوش خارجی اطلاق می شود که در چهار درجه مختلف تقسیم بندی می گردد. درجه 1: گوش اندکی کوچک تر از حالت نرمال است و اکثر ساختارهای گوش وجود دارند. درجه 2: قسمت هایی از گوش خارجی وجود ندارند. مجرای گوش می توند نرمال، کوچک یا کاملا بسته باشد. درجه 3: گوش خارجی وجود ندارد و به شکل یک زائده ی بادام زمینی شکل است و مجرای گوش وجود ندرد. درجه 4: آنوتیا نامیده می شود و تمام قسمت گوش خارجی و کانال گوش وجود ندارد. 

درمان میکروتیا

در میکروتیا چون گوش خارجی نقص دارد، اغلب فرد مبتلا درجاتی از کم شنوایی انتقالی متوسط تا شدید را دارا است. به علاوه، این کودکان در معرض عفونت های گوش نیز هستند. همین طور با بزرگ تر شدن کودکان روی اعتماد به نفس آنها تاثیر سوء می گذارد. خواشبختانه، در درمان میکروتیا سه روش جراحی وجود دارد که با توجه به درجه میکروتیا روش های درمان متفاوت هستند.  شروع این روش های جراحی معمولا در سنین 5 تا 8 سالگی است که البته به رشد کودک بستگی دارد.

آترزی گوش چیست؟

آترزی گوش به فقدان یا بسته بودن مجرای گوش اطلاق می شود. آترزی مادرزادی گوش تقریبا 1 در 10،000 تا 20،000 تولد است. آترزی یکطرفه نسبت به دوطرفه رایج تر است. در مذکر نسبت به مونث بیشتر رخ می دهد و در موارد یکطرفه، معمولا در گوش راست مشاهده می شود. معمولا، در موارد آترزی سندرم هایی نیز مشاهده می شوند. رایج ترین سندرم Treacher-Collins است. همچنین سندرم های دیگری نیز ممکن است مشاهده شود مثل: Goldenhar، Crouzon،  Mobius، Klippel-Feil، Fanconi، DiGeorge، VATER، CHARGE  و Pierre Robin. در تمام این سندرم ها معمولا آترزی گوش رخ می دهد.

آترزی نیز در سه طبقه تقسیم بندی می شود. گروه 1: کانال گوش کوچک است ولی استخوانچه های گوش معمولا نرمال هستند یا اندکی دفورمیتی دارند. گروه 2: کانال گوش وجود ندارد. فضای گوش میانی کوچک است و استخوانچه ها معمولا چسبیده بهم و بدشکل هستند. گروه 3: کانال گوش وجود ندارد. فضای گوش میانی وجود ندارد یا بسیار کوچک است و استخوانچه ها نیز معمولا وجود ندارند.

درمان آترزی گوش

در درمان آترزی اول از همه باید سی تی اسکن انجام شود تا وضعیت عصب هفت یا عصب صورت مشخص شود که در زمان جراحی آسیبی به آن نرسد. همچنین، در مورد وضعیت استخوانچه های گوش میانی، وجود یا فقدان دریچه های گرد و بیضی و لوله استاش اطلاعاتی را به پزشک معالج می دهد. به علاوه، ارزیابی های کامل شنوایی نیز برای اطلاع از وضعیت شنوایی کودک بایستی انجام شود. در درمان از جراحی برای بازسازی ساختارهای گوش استفاده می شود و اگر این کودکان به سندرم های دیگری مبتلا نباشند معمولا زندگی نرمال خود را ادامه خواهند داد. در جراحی کانال گوش بازتر یا ساخته می شود و از سمعک های استخوانی کاشته شده یا سیستم  BAHA برای شنوایی کودک استفاده می شود.

سیستم BAHA (Bone-anchored hearing)

در کودکانی که مبتلا به آترزی و میکروتیا هستند میتوان از دستگاه BAHA برای جبران کم شنوایی استفاده کرد. این دستگاه صدا را از طریق استخوان به فرد ارائه می کند. در این روش گوش خارجی و میانی دور زده می شوند و صدا از طریق جمجمه مستقیما حلزون گوش را تحریک می کند. سیستم BAHA دارای سه جز است: قسمت داخلی کاشت شده، قسمت میانی و قسمت خارجی پردازننده صدا. قسمت خارجی که در پشت گوش قرار دارد صدا را دریافت و پردازش می کند و از طریق قسمت میانی به بخش کاشت شده ی داخلی منتقل می کند. سپس، صدا از طریق استخوان جمجمه به حلزون گوش می رسد.

علت آترزی و میکروتیای گوش چیست؟

میکروتیا و آترزی در مراحل اولیه تشکیل گوش در دوران جنینی اتفاق می افتند. به استثنای موارد سندرومیک، علت رخ دادن این مشکل ناشناخته است و معمولا آن را بیشتر تصادفی می دانند. مهم است که والدین بدانند که در این موارد مادر را بخاطر عدم مراقبت در دوران قبل و حین بارداری سرزنش نکنند. تحقیقات پزشکی نشان داده اند که برخی از داروها و فاکتورهای محیطی و یا ژنتیکی در این عارضه تاثیرگذار هستند.

آگر کودکم آترزی یا میکروتیا داشت چکاری باید انجام بدهم؟

اول از همه باید به پزشک متخصص گوش مراجعه شود وسپس مراجعه به ادیولوژیست و انجام تست های ارزیابی شنوایی است. خوشبختانه، در کلینیک نیک‌آوا با استفاده از تجهیزات شنوایی به روز و پیشرفته در این کودکان ارزیابی های کامل شنوایی صورت می گیرد. سپس، با توجه به نتایج ارزیابی شنوایی و سی تی اسکن، پزشک متخصص راهکار درمانی لازم را انجام خواهد داد. 

استفاده از سمعک در کودکان مبتلا به آترزی و میکروتیا

برای این کودکان سمعک برای جبران زودهنگام کم شنوایی بسیار مهم است. نوع سمعکی که در این کودکان بایستی تجویز شود به درجه میکروتیا و آترزی بستگی دارد. در کودکان بدون آترزی معمولا از سمعک های معمول پشت گوشی استفاده می شود ولی در این کودکان به علت کوچک بودن یا فقدان گوش خارجی یا میانی عملا نمی توان از سمعک‌های پشت گوشی استفاده کرد. تجویز سمعک در این کودکان معمولا با مشکلاتی همراه است. در کودکان مبتلا به آترزی معمولا از سمعک های استخوانی به صورت تل یا هدباند استفاده می شود. در این سمعک ها صدا از طریق استخوان به حلزون گوش داخلی منتقل می شود. اگر کودک شما آترزی یا آنوتیای گوش دارد برای اطلاع از وضعیت شنوایی کودک خود و مشاوره در مورد سمعک مناسب می توانید به کلینیک نیک‌آوا مراجعه کنید. 

راهنمای انتخاب سمعک مناسب   /  راهنمای خرید سمعک  /  لیست قیمت انواع سمعک