کودکانی که ناشنوا هستند نیاز به مهارت در استفاده از اطلاعات شنیداری یا به اصطلاح تربیت شنوایی دارند. این کودکان باید یاد بگیرند که چگونه از وسایل و تجهیزات سازگار مانند کاشت حلزون، سمعک و دستگاههای خروجی صوتی استفاده کنند. رشد مهارتهای شنیداری، درست مانند مهارتهای بصری، نیاز به آموزش فکری دارد که بطور منظم و مداوم در طول مدرسه کودک ارائه میشود. یادگیری گوش دادن، مهارتی که همه ما به راحتی انجام میدهیم، مهارتی است که برای این کودکان بسیار مهم است.
تربیت شنوایی چیست؟
تربیت شنوایی روشی برای آموزش گوش دادن به مغز است. این فرایند آموزش به افراد دارای معلولیت شنوایی کمک میکند تا از تمام سیگنالهای شنوایی خود استفاده کنند. هدف این است که به آنها کمک کنیم تا به طور طبیعی توانایی شنوایی را بدست آورند، همانطور که افراد عادی بدون انجام هرگونه مداخلهای دارند. تربیت شنوایی شامل فعالیتهای شنوایی است که هدف آنها بهینه سازی درک گفتار از طریق شنوایی است. گلدشتاین آن را به عنوان پیشرفتی در توانایی تشخیص ویژگیهای مختلف صدای گفتار و صدای غیرگفتاری تعریف کرد.
ما از گوش خود برای گوش دادن استفاده میکنیم. اگرچه استفاده از سمعک و یا کاشت حلزون ممکن است بیماران را در شناسایی برخی صداها کمک کند اما استفاده از آنها فقط مهارت شنیدن خوب را به بیمار نمیدهد. صدایی که توسط بیمار با سمعک یا کاشت حلزون شنیده میشود همان صدای شنیده شده توسط افراد دارای توانایی شنوایی طبیعی نیست. این به دلیل عدم توانایی مغز در درک صدا در مراحل اولیه استفاده از سمعک و کاشت حلزون است. بنابراین، بیمار باید یاد بگیرد که صداهای دریافتی را درک کند (از محیط اطراف، از گفتار، موسیقی و غیره) و تربیت شنوایی لازم است تا مغز آنها را بپذیرد و بفهمد.
نقش و هدف تربیت شنوایی
اهداف اصلی تربیت شنوایی عبارتند از:
- استفاده از شنوایی کمکی با استفاده از سیگنالهای صوتی دریافت شده برای درک گفتار
- کمک به سازگاری و استفاده تمام وقت از سمعک یا کاشت حلزون
- اطمینان حاصل شود که سمعک یا کاشت حلزون به درستی تنظیم شده است
- برای کمک به والدین یا مراقب با نمونههایی از فعالیتهای روزانه و تکنیکهای یادگیری شنوایی
- تمرکز روی هدف درمانی که آموزش ذهن بیمار برای آگاهی از وجود صدا است
- برای کمک به بیمار در نظارت بر صدای خود و صدای گوینده و تلاش برای افزایش وضوح گفتار شنیده شده
پیش از شروع تربیت شنوایی چه اقداماتی باید انجام شود؟
تربیت شنوایی به خودی خود دشوار است اما باید در نظر داشته باشید که پیش از شروع برنامه، نیاز به بررسی سمعک و کاشت حلزون دارید. منظور از بررسی این است که آیا سمعک به درستی برای گوش فرد تنظیم شده است یا خیر. همانطور که میدانید سمعک و کاشت حلزون روش موثری برای افزایش قابلیت شنیداری است. بنابراین باید به دقت کنترل شود تا هیچ مشکلی وجود نداشته باشد. مطمئنا اگر کیفیت دستگاهی که در گوش شما قرار میگیرد، بهتر باشد در روند تربیت شنوایی تفاوت ایجاد میکند و در نتیجه بیشتر سودمند واقع میشود.
چه کسانی کاندید تربیت شنوایی هستند؟
تربیت شنوایی برای موارد زیر استفاده میشود از جمله:
- کودکانی که قبل از یادگیری زبان و گفتار دچار کم شنوایی شدهاند
- کودکانی که بعد از دوره زبان آموزی دچار کم شنوایی شدهاند
- برخی از بزرگسالانی که تغییری در وضعیت شنوایی وی ایجاد شده باشد
- فردی که بر اثر ضربه یا استفاده از داروهای اتوتوکسیک دچار کم شنوایی شده است
مراحل تربیت شنوایی
تربیت شنوایی شامل چند مرحله اساسی است که در زیر به آنها اشاره شده است:
- مرحله کشف صدا
- تمایز صدا
- شناسایی
- درک مطلب
تربیت شنوایی کودکان
تربیت شنوایی کودکان بسیار مهم است زیرا در روند زندگی آنها تاثیر بسزایی دارد. به همین دلیل گروههایی برای با جلسههای منظم روزانه تشکیل میشود. اما در نظر داشته باشید که تمرینات انجام شده محدود به این جلسات نیست. به این منظور که باید علاوه بر آموزش کلاسی، در طول روز نیز تمریناتی مبنی بر آموزش دیداری/ شنیداری (برای ارائهی مفاهیم تازه و گنجینهی واژگان) و تمرین شنیداری (برای رشد تواناییهای گوشدادن کودک) انجام شود.
سخن آخر
تربیت شنوایی برای کودکان بسیار اهمیت دارد زیرا با کمک آن میتوانند نحوه استفاده از سمعک، نحوه گوش دادن به صداهایی که از آن میشوند و همچنین شناسایی صداهای مختلف را یاد بگیرند. به همین دلیل اگر کودک شما دچار کم شنوایی است، بهتر است جلسات تربیت شنوایی را جدی بگیرید.