کاشت حلزون گوش

هر آنچه درباره کاشت حلزون گوش یا شنوایی لازم است بدانید

احتمالا نام کاشت حلزون گوش را برای حل مشکلات شنوایی یا کم‌شنوایی شنیده باشید. اما این روش واقعا چیست و عمل جراحی آن به چه صورتی است؟

کاشت حلزون گوش یا حلزون شنوایی چیست؟

کاشت حلزون گوش یا حلزون شنوایی یکی از روش‌‌‌های رفع مشکل ناشنوایی یا کم‌شنوایی است. در این روش با جراحی ابزاری در داخل گوش قرار داده می‌شود و این ابزار با تحریک الکتریکی عصب‌های شنوایی در داخل گوش موجب شنوایی کمی در بیماران می‌شود و آنها را از ناشنوایی مطلق نجات می‌دهد.

تاریخچه کاشت حلزون گوش یا شنوایی

در حدود 200 سال قبل، دانشمند ایتالیایی به نام الکساندرو ولتا (مخترع باتری) اتفاق عجیبی را کشف کرد. او متوجه شد که با استفاده باتری می‌تواند موجب تحریک الکتریکی حواس شنوایی ، بینایی ، بویایی و لامسه شود. او با استفاده از یک باتری 50 ولتی دو انتهای آن را به گوش خود وصل کرد و شوک شدیدی در سرش احساس کرد و سپس صدای نویز مانندی شنید. اما بعد از آن به دلیل آسیبی که وارد شد این آزمایش را هیچ‌کسی تکرار نکرد.

سپس 150 سال بعد با آمدن تکنولوژی الکتریکی مدرن استیونس و همکارانش با استفاده از ارتعاشگرها و امپلی‌‌فایرها درک الکتروفونیک را کشف کردند و متوجه شدند که می‌توانند روی عصب شنوایی گوش تاثیر بگذارند. اما اولین آزمایش تحریک مستقیم عصب شنوایی توسط گروهی از دانشمندان روسی انجام شد و سپس گروهی دیگر در فرانسه روی 2 نفر از ناشنوایان این آزمایش را تکرار کردند. با اینکه آزمایش‌های انجام شده نسبت به کارهای امروزی ناپخته بود، اما می‌توان گفت نقش بسیار موثری در رفع موانع و مشکلات احتمالی داشت و بخاطر این تحقیقات اولیه امروزه توانستند بهترین نوع ابزار کاشت حلزون گوش را بسازند. 

دستگاه کاشت حلزون گوش چگونه کار می کند؟

دستگاه کاشت حلزون بخش‌های آسیب‌دیده گوش را دور می‌زند و به طور مستقیم عصب‌های گوش را تحریک می‌کند و موجب شنوایی می‌شود. با اینکه در این حالت شنوایی با شنوایی طبیعی متفاوت است اما باعث می‌شود که بیماران بتوانند سیگنال‌های هشداردهنده را دریافت کنند و صداهای محیط اطراف خود را درک کنند. 

چه کسانی نیاز به کاشت حلزون گوش دارند؟

کاشت حلزون گوش با اینکه یکی از بهترین روش‌های ایجاد شنوایی است با این حال برای همه افراد توصیه نمی‌شود. این روش بیشتر مناسب کسانی است که شنوایی خود را به طور کامل از دست دادند و همچنین گوش آنها دچار آسیب شده باشد. همچنین برای کودکانی که ناشنوا هستند روش خوبی است تا قبل از اینکه شروع به صحبت کنند بتوانند مشکل خود را حل کنند و در گفتار آنها مشکلی به وجود نیاید. درواقع می‌توان گفت بهترین کاندیدهای کاشت حلزون گوش کسانی هستند که بعد از گذراندن دوره‌ی زبان آموزی دچار مشکل کم شنوایی شده‌اند و با جراحی می‌توانند نتیجه‌ی بهتری به دست بیاورند.

معیارهای انتخاب افراد واجد شرایط کاشت حلزون گوش

برای کاشت حلزون گوش شرایط خاصی وجود دارد و برای همه ناشنوایان نمیتوان از این روش استفاده کرد. بنابراین معیارهایی برای انتخاب بیماران واجد شرایط کاشت حلزون گوش وجود دارد از جمله :

• کسانی که میزان ناشنوایی آنها عمیق باشد و در ارتباط کلامی آنها مشکل ایجاد می‌کند.
• کسانی که استفاده از سمعک برای آنها موثر نباشد.
• افرادی که مشکلی برای عمل جراحی نداشته باشند.
• با توصیه و تجویز پزشک باشد.
• بیمارانی که می‌توانند در جلسات توانبخشی مشارکت کنند. 

مزایای کاشت حلزون گوش

کاشت حلزون گوش مزایای مختلفی دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:

• یکی از کم عارضه‌ترین جراحی‌ها است.
• برای افرادی که ناشنوایی عمیق دارند بسیار مناسب است.
• افزایش قدرت شنوایی نسبت به سایر ابزارها
• قابلیت درک و شنیدن بیشتر از 80 درصد جملات
• داشتن احساس امنیت
• قابلیت درک و شنیدن صدا در محیط‌های شلوغ و پرسروصدا

عوارض و معایب کاشت حلزون گوش

یکی از مهم‌ترین معایبی که برای کاشت حلزون گوش وجود دارد این است که اگر در حین جراحی حتی یکی از عصب‌های گوش آسیب ببیند اثرات جبران‌ناپذیری خواهد داشت. همچنین فرد بیمار نباید فعالیت‌های شدیدی انجام دهد زیرا ممکن است ابزار کاشت حلزون گوش از جای خود جابه‌جا شود. مسئله‌ی دیگری در کاشت حلزون گوش وجود دارد این است که فرد بعد از جراحی به مرکزی که کاشت حلزون گوش در آن انجام گرفته است به شدت وابسته خواهد شد.

جدیدترین دستگاه کاشت حلزون گوش

می‌توان از جدیدترین دستگاه کاشت حلزون گوش به دستگاه کاشت حلزون هیبریدی اشاره کرد. کاشت حلزون هیبریدی به افرادی که کم‌شنوایی با فرکانس بالا دارند مناسب است به این صورت که می‌توانند جزئیات مهم و تکمیلی در گفتار را درک کنند و باعث بهبود کیفیت و وضوح صدا در مکان‌های پرسروصدا ‌شوند.

تفاوت دستگاه کاشت حلزون گوش با سمعک چیست؟

سمعک دستگاهی است که در گوش و یا پشت گوش قرار می‌گیرد و صداهای محیط اطراف را دریافت می‌کند و آنها را تقویت کرده و به گوش می‌فرستد اما دستگاه کاشت حلزون با عمل جراحی در داخل گوش قرار می‌گیرد و بخشی از آن از بیرون گوش قابل دیدن نیست. مهم‌تر از همه تحریک سمعک اکوستیکی و نوع تحریک کاشت حلزون گوش الکتریکی است.

کاشت حلزون گوش یا شنوایی برای کودکان

کاشت حلزون گوش برای کودکان بعد از یک سالگی آنها امکان‌پذیر است و آنها بیشتر از سایر افراد در اولویت جراحی هستند، زیرا با انجام به موقع این جراحی کودکان از یادگیری گفتار و مهارت‌های زبانی بهره‌مند می‌شوند. این روش برای کودکانی که کمتر از 5 سال دارند تاثیر بهتر و بیشتری دارد.

کاشت حلزون گوش یا شنوایی برای بزرگسالان

در بزرگسالان هم می‌توان از کاشت حلزون گوش استفاده کرد به این صورت که افرادی که مشکل کم‌شنوایی دارند و سمعک به آنها کمکی نمی‌کند می‌توانند از کاشت حلزون گوش استفاده کنند. با این حال در همه‌ی بزرگسالان نمی‌توان از این روش استفاده کرد و معیارهای مختلفی برای استفاده از این روش در بزرگسالان وجود دارد از جمله:

• سن بیمار هنگام مبتلاشدن به کم‌شنوایی
• سن بیمار هنگام مراجعه برای عمل
• فاصله زمانی ایجاد شده بین کم‌شنوایی و کاشت حلزون گوش
•  علت کم‌شنوایی

جراحی کاشت حلزون گوش یا شنوایی

در جراحی کاشت حلزون، جراح پشت گوش بیمار را می‌شکافد و حفره کوچکی در قسمت استخوان جمجمه (ماستوئید) برای قرار گرفتن قسمت داخلی دستگاه کاشت حلزون گوش ایجاد می‌کند. سپس سوراخ کوچکی در حلزون ایجاد کرده و از طریق این سوراخ ردیف الکترودی قسمت داخلی دستگاه را داخل حلزون جایگذاری می‌کند. شکاف پشت گوش با بخیه بسته می‌شود، به‌طوری‌که قسمت داخلی زیر پوست قرار می‌گیرد.

مسائل پیش و پس از عمل جراحی کاشت حلزون گوش

با اینکه امروزه پیشرفت زیادی در تکنولوژی وجود دارد اما هنوز هم نمی‌توان نحوه عملکرد کاشت حلزون گوش بعد از عمل را پیش‌بینی کرد اما امیدواریم در آینده با روش‌هایی مانند تصویربرداری مغزی و ارزیابی‌های شناختی بتوانیم عملکرد این روش را قبل از عمل پیش‌بینی کنیم. همچنین یکی از نگرانی‌هایی که درباره‌ی این عمل وجود دارد احتمال ابتلا به مننژیت باکتریال است که به دلیل استفاده از نگهدارنده در کاشت حلزون گوش به وجود می‌آمد. به همین دلیل امروزه از نگهدرنده استفاده نمی‌شود و علاوه برآن واکسیناسیون پیش از عمل و معاینه‌های پس از آن احتمال ابتلای بیمار به هرگونه عفونت باکتریال را کاهش می‌دهد.

هزینه ها و مسائل مالی کاشت حلزون شنوایی

هزینه کاشت حلزون شامل ارزیابی‌های قبل از عمل، عمل جراحی، دستگاه کاشت حلزون ، پیگیری‌های بعد از عمل ، فعال کردن دستگاه و خدمات توانبخشی است. در آمریکا این هزینه حدود 30 تا 50 هزاردلار است. خوشبختانه در ایران هزینه کاشت حلزون شنوایی کمتر است و مقدار زیادی از این هزینه توسط هیات امنای ارزی و وزارت بهداشت پرداخت می‌شود. برای همین خانواده‌ها فقط 6 میلیون تومان پرداخت می‌کنند و مابقی هزینه کاشت حلزون توسط دولت پرداخت می‌شود. برای اتباع خارجی، هزینه دستگاه کاشت حلزون شنوایی در ایران حدود15 تا 16 هزاردلار است.